Czasami życiowe sytuacje czy nieprzewidziane przebiegi zdarzeń prowadzą do potrzeby poszukiwania nagłego oraz skutecznego rozwiązania w przypadku ryzyka nieplanowanej ciąży. Tabletki “dzień po” stanowią właśnie takie szybkie, choć nie zawsze pozbawione kontrowersji, wyjście. Warto jednak znać ograniczenia czasowe związane z ich zażywaniem, aby móc mądrze podejść do wyboru tego rodzaju środka antykoncepcyjnego. W dalszej części artykułu postaramy się przybliżyć te zwłaszcza te aspekty, na które należy zwrócić uwagę decydując się na skorzystanie z tabletki “dzień po”.Zanim przejdziemy do sedna sprawy, warto wyjaśnić czym dokładnie jest tabletka “dzień po” i co wywołuje w organizmie kobiety. Otóż jest to środek doraźnej antykoncepcji, który ma na celu zapobiegnięcie nieplanowanej ciąży po stosunku seksualnym. Tabletkę stosuje się w przypadkach nieodpowiedniej ochrony, np. przy awarii prezerwatywy czy… braku prezerwatywy. Obecnie dostępne są dwa rodzaje tabletek „dzień po” – jeden oparty na uliprystalu – EllaOne oraz drugi na lewonorgestrelu – Postinor.
Okno czasowe stosowania tabletki “dzień po”
W podstawowym pytaniu, jakim jest tabletka dzień po do kiedy można wziąć, odpowiedź jest prosta: im szybciej tym lepiej! Jednak mamy tu do czynienia z dwoma różnymi maksymalnymi granicami czasowymi.
Większość pigułek “dzień po” opartych na lewonorgestrelu można zażyć do 72 godzin (3 dni) po stosunku. Lek EllaOne, zawierający uliprystal, rozszerza to okno czasowe do 120 godzin (5 dni). W obu przypadkach generalna zasada mówi: im szybciej zażyjesz tabletkę, tym większe szanse na skuteczność.
Skuteczność w zależności od czasu
Oczywiście, im dłużej czekasz, tym mniejsze prawdopodobieństwo, że tabletka zadziała. W przypadku tabletek opartych o lewonorgestrel, skuteczność wynosi około 95% jeżeli zażycie następuje w przeciągu 24 godzin od stosunku. Po upływie już 48 godzin skuteczność spada do około 85%, a po 72 godzinach do ok. 58%. W przypadku EllaOne skuteczność wynosi ok. 98% w ciągu pierwszych 24 godzin i utrzymuje wysoki poziom do końca okresu przyjmowania.
Ograniczenia zdrowotne związane z tabletką “dzień po”
Są jednak sytuacje, w których połykanie takiej tabletki nie może być polecane. Oto sytuacje, które warto znać:
1. Jeśli jesteś już w ciąży – tabletki “dzień po” nie są środkiem aborcyjnym.
2. Jeśli miałeś reakcje alergiczne na którykolwiek składnik tabletki dla danego rodzaju leku.
3. W przypadku niektórych schorzeń, wątpliwości – warto skonsultować się z lekarzem przed zastosowaniem leku.
Efekty uboczne stosowania tabletki “dzień po”
Podobnie jak z innymi lekami, tabletki „dzień po” mają swoje efekty uboczne. Do najczęstszych z nich należą mdłości, bóle głowy, zawroty głowy, zmęczenie czy zaburzenia miesiączkowania. W większości przypadków jednak, dla danej kobiety, te objawy są to bardzo łagodne i przemijające.
Czy warto stosować inne metody w celu uniknięcia niechcianej ciąży?
Oczywiście, należy zawsze pamiętać, że tabletki “dzień po” są metodą antykoncepcji awaryjnej i nie powinny być stosowane jako stała metoda kontroli urodzin familijnych. Warto wspomnieć o alternatywach dla “dzień po”, które można stosować w przypadkach awarii prezerwatywy lub braku jej zastosowania, na przykład spirala wewnątrzmaciczna (IUD). Jej założenie jest możliwe do 5 dni po stosunku seksualnym w przypadku, gdy konieczne jest zastosowanie środka awaryjnego.
Zachęcamy jednak do korzystania z regularnych, dobrze dobranych dla siebie metod antykoncepcji! Pamiętajmy o tym, żeło siła tkwi w prewencji, mając na uwadze, że tabletka „dzień po” nie zawsze musi być skuteczna. Jeśli potrzebujesz pomocy w wyborze metody antykoncepcji, skonsultuj się z ginekologiem.
Tabletka “dzień po” – kluczowe informacje
W kontekście stosowania tabletki “dzień po”, istotne jest przede wszystkim dokładne przyjrzenie się oknu czasowemu, w którym można ją zażyć. Pigułki oparte na lewonorgestrelu są skuteczne do 72 godzin (3 dni) po stosunku, natomiast te zawierające uliprystal mogą być przyjmowane przez 120 godzin (5 dni). W obu przypadkach ważna jest zasada: szybsze zażycie leku przekłada się na większą jego skuteczność.
Warto wiedzieć, że skuteczność tabletki “dzień po” stopniowo maleje wraz z upływem czasu od stosunku. W przypadku lewonorgestrelu wynosi ona 95% w pierwszych 24 godzinach, 85% po 48 godzinach i około 58% po 72 godzinach. EllaOne utrzymuje wysoką skuteczność na poziomie ok. 98% przez pierwszych 24 godziny oraz do końca okresu przyjmowania.
Tabletki “dzień po” nie są przeznaczone dla każdej kobiety – wyklucza się z ich stosowania na przykład osoby z alergią na składnik leku oraz kobiety już w ciąży. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem.
Warto również pamiętać, że tabletki “dzień po” powinny być stosowane jedynie jako środek awaryjny i nie zastępują systematycznej antykoncepcji. Inne metody, takie jak spirala wewnątrzmaciczna, mogą być alternatywą dla tabletek “dzień po” w sytuacjach awaryjnych.
